Theo WHO mỗi năm có hơn 8 triệu ca tử vong trên toàn cầu có nguyên nhân liên quan đến việc sử dụng thuốc lá.

Tại Việt Nam, theo ước tính sơ bộ của Hội Kinh tế Y tế Việt Nam năm 2022, tổng chi phí liên quan đến khám chữa bệnh, ốm đau và tử vong sớm do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá là 108.000 tỷ đồng một năm.

Nhằm tăng cường hơn nữa sự quan tâm của các ngành, các cấp và cộng đồng đối với công tác phòng, chống tác hại thuốc lá, Tổ chức Y tế thế giới lấy ngày 31/5 hàng năm là Ngày Thế giới không thuốc lá.

Tại Việt Nam, hàng năm được phép của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế tổ chức Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá từ ngày 25 - 31/5.

Năm 2024, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chọn thông điệp “Bảo vệ trẻ em trước những tác động của ngành công nghiệp thuốc lá” làm chủ đề cho Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5. Tổ chức Y tế Thế giới nhấn mạnh Ngày Thế giới không thuốc lá năm 2024 là diễn đàn để giới trẻ trên toàn thế giới yêu cầu ngành công nghiệp thuốc lá ngừng việc nhắm tới trẻ em, thanh thiếu niên bằng những sản phẩm có hại cho sức khỏe, đồng thời kêu gọi chính phủ các nước thực hiện các biện pháp phòng, chống tác hại thuốc lá mạnh mẽ, bảo vệ các em khỏi tác động của việc quảng cáo thuốc lá, bao gồm cả việc tiếp thị qua mạng xã hội và các nền tảng kỹ thuật số.

      1. Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe nghiêm trọng như thế nào?

Trong thuốc lá có rất nhiều chất gây hại đối với sức khỏe, tác động trực tiếp đến hệ hô hấp, đặc biệt là phổi và lâu dài sẽ gây nên các bệnh mạn tính nguy hiểm như:

1.1. Ung thư

Tác hại của thuốc lá không chỉ đối với người hút trực tiếp mà còn cả người hít khói thuốc thụ động. Các thành phần ở trong khói thuốc sẽ gây tổn hại đến các tế bào phổi. Lâu dần sẽ hình thành các tổn thương và phát triển thành tế bào ung thư. 

1.2. Các bệnh lý liên quan đến tim mạch

Bên cạnh ung thư thì những bệnh lý về tim mạch cũng là một tác hại khôn lường khác do thuốc lá gây nên. Monoxit Carbon (khí CO) có nồng độ cao trong khói thuốc lá sẽ hấp thụ vào máu, gắn Hemoglobin trong hồng cầu (có tác dụng vận chuyển oxy đến các tổ chức) với CO mạnh gấp 200 lần so với gắn oxy. Vậy nên dẫn đến giảm lượng oxy chuyển đến tổ chức, gây thiếu máu tổ chức và góp phần ảnh hưởng rất xấu với sức khỏe tim mạch. Những yếu tố này sẽ khiến cho cholesterol ở trong máu bám vào thành mạch và tạo nên các mảng xơ vữa làm hẹp và tắc nghẽn mạch máu. Tình trạng này sẽ khiến bệnh nhân bị co thắt lồng ngực hoặc nhồi máu cơ tim, nghiêm trọng hơn là đột quỵ. 

Ngoài ra, ocid cacbon ở trong khói thuốc cũng sẽ khiến nồng độ oxy trong máu suy giảm và khiến tim đập nhanh hơn. Điều này sẽ khiến huyết áp tăng cao và tạo áp lực lên tim khiến tim cơ thắt hoặc hoạt động nhanh hơn tạo nên các hậu quả khôn lường. 

1.3. Tác hại đối với mẹ bầu

Mẹ bầu khi hít khói thuốc thụ động cũng sẽ bị ảnh hưởng không tốt

• Em bé sẽ nhẹ cân khi được sinh ra do khói thuốc làm quá trình phát triển của bé ở trong bụng mẹ chậm lại.
• Làm tăng nguy cơ sinh non và em bé có vấn đề về sức khỏe.
• Khói thuốc lá có thể làm ảnh hưởng đến sự phát triển của phổi và não của thai nhi, làm tăng nguy cơ xuất hiện các dị tật bẩm sinh. 
• Mẹ bầu hút thuốc lá khi mang thai khiến trẻ sơ sinh tiếp xúc với thuốc lá khi còn quá nhỏ làm tăng nguy cơ bị đột tử đối với em bé. 

1.4. Những tác hại khác

Bên cạnh những tác hại của thuốc lá nghiêm trọng đối với sức khỏe kể trên thì người hút thuốc lá còn có thể gặp phải một số vấn đề như sau:

+ Vàng răng.

+ Hơi thở nặng mùi.

+ Dễ mắc các bệnh lý về mắt như đục thủy tinh thể, thoái hóa võng mạc, suy giảm thị lực,...

+ Hen suyễn.

+ Loãng xương.

+ Đẩy nhanh quá trình lão hóa.

+ Mãn kinh sớm ở phụ nữ.

+ Rối loạn cương dương ở nam giới.

2. “Hút thuốc lá thụ động”

Tác hại của thuốc lá không chỉ đối với người hút mà người hít phải khói thuốc thụ động cũng bị ảnh hưởng. Khói và cả hơi thuốc lá đều là những tác nhân nguy hiểm đối với sức khỏe của con người, nhất là trẻ em, phụ nữ đang mang thai và người lớn tuổi.

Hút thuốc thụ động là một trong những nguyên nhân gây nên hàng loạt các ca tử vong do bệnh tim và bệnh ung thư phổi. Nhiều nghiên cứu cho thấy, nguy cơ bị bệnh tim đối với người hít khói thuốc tại nhà hoặc ở văn phòng làm việc cao hơn khoảng 25 - 30%.

Hút thuốc lá thụ động cũng là một yếu tố làm tăng rủi ro mắc nhiều bệnh lý khác nhau. Đặc biệt, trẻ được sinh ra từ mẹ bầu có hút thuốc sẽ có nguy cơ bị nhiễm trùng đường hô hấp cao hơn so với mẹ bầu không hút thuốc.

  3. Một số tác hại khác của thuốc lá cho kinh tế - xã hội:

Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, thói quen hút thuốc lá còn là nguyên nhân gián tiếp gây nên nhiều vấn đề nguy hại như hỏa hoạn hay làm giảm tác dụng của thuốc điều trị. Theo Fema, có rất nhiều vụ cháy do hút thuốc lá xảy ra trong khoảng 7.600 tòa nhà ở Mỹ hàng năm. Những vụ cháy này đã khiến 365 người tử vong, 925 ca thương tích và tổng thiệt hại tài sản lên đến 326.000 USD mỗi năm.

Ngoài ra, việc hút thuốc lá còn làm giảm tác dụng của một loại thuốc điều trị, làm tăng chi phí và thời gian chữa bệnh, gây lãng phí.

Chưa dừng lại ở đó, thói quen hút thuốc lá còn gây nên nhiều tác hại về kinh tế như: Người hút phải chi ra một khoản tiền khá lớn cho thuốc lá mỗi năm, tác động đối với thu nhập của cả gia đình. Hơn nữa, người hút thuốc lá cũng phải bỏ thêm chi phí để chăm sóc sức khỏe vì những vấn đề mà thuốc lá gây nên.

Bên cạnh đó, đất trồng cho cây thuốc lá sẽ tăng lên khiến diện tích canh tác lương thực bị thu hẹp. Rác thuốc lá cũng sẽ tạo nên những ảnh hưởng xấu đối với môi trường sống và khói thuốc có khả năng làm ô nhiễm môi trường khiến nhiều người mắc bệnh thụ động.

Từ những thông tin được đề cập ở trên có thể thấy rằng, hút thuốc lá không chỉ gây ảnh hưởng xấu đối với sức khỏe mà còn có tác động lớn đối với xã hội và kinh tế. Chính vì vậy, việc thay đổi thói quen hút thuốc sẽ giúp giảm thiểu tác hại của thuốc lá đối với mọi vấn đề trong xã hội. Từ bỏ thuốc lá sẽ giúp bạn nâng cao chất lượng cuộc sống một cách hiệu quả hơn.

                                                                                          Trạm y tế phường Phú Tài